Kornwerderzand

‘Blitzkrieg’ Halte Kornwerderzand.
De slag om de Afsluitdijk verteld door ooggetuigen, door Hans Sprakel en Anke Sprakel
284 bladzijden geillustreerd
Bedum Profiell uitgeverij,
Druk: 2006
ISBN 90 5294 361 3
Prijs:  17,50
Bestel hier

Wat betreft de tactieken rond aanslagen met IED’s blijkt dat de daders vaak zoeken naar de zwakste schakel in de verdediging van de tegenstander. In het geval van hard targets, zoals militaire konvooien of patrouilles, zijn dat in eerste instantie de zwakst beveiligde onderdelen (minder zwaar bepantserde voertuigen en tankwagens). Er zijn echter ook aanslagen bekend waarbij de daders bewust richtten op een ‘moeilijker’ en daardoor meer aansprekend doel, om zodoende de psychologische uitstraling van de aanslag te vergroten. Bij aanvallen op konvooien of patrouilles gebruiken de daders een enkele IED of een reeks aan elkaar gekoppelde IED’s (zogenoemde daisy chains). In sommige gevallen vormt het detoneren van een IED bovendien het startsein voor een gecombineerde aanval met granaatwerpers en vuurwapens.

Er zijn echter ook aanslagen bekend waarbij de daders bewust richtten op een ‘moeilijker’ en daardoor meer aansprekend doel

Vaak proberen de daders ook het gedrag en de richting van konvooien en patrouilles te ‘sturen’ door het organiseren van obstakels op de weg: een ‘defecte’ vrachtwagen, een in scène gezet auto-ongeluk of kinderen die plotseling de weg over rennen. Dergelijk oponthoud biedt daders de mogelijkheid de vijandelijke voertuigen dichter naar de IED te leiden en/of hun snelheid te verlagen, zodat de explosie meer effect heeft. De geïmproviseerde explosieven zijn meestal gericht op het van onderen raken van het doel. Daartoe worden de IED’s ingegraven of verstopt onder zwerfafval, vegetatie, dode dieren en zelfs mensen. Als reactie op toegenomen bepantsering aan de onderkant van voertuigen zijn de daders echter ook steeds vaker overgegaan tot het hoger plaatsen van IED’s, bijvoorbeeld door deze onder viaducten te hangen of door ze in naast de weg gelegen struiken, bomen en elektriciteitspalen te plaatsen. Daarnaast anticiperen daders op situaties die ontstaan na een aanslag op konvooien en patrouilles.

Vooral in Irak en Afghanistan vinden momenteel veelvuldig aanslagen met IED’s plaats. De effectiviteit van deze wapens, ook vaak (maar onvolledig) omschreven als ‘bermbommen’, neemt voortdurend toe. In Irak vallen de meeste slachtoffers onder de buitenlandse troepen inmiddels door aanslagen met IED’s. Dit artikel geeft een algemene beschrijving van de gevolgen van de IED-dreiging voor de Nederlandse krijgsmacht. De auteurs stellen dat de inzet van IED’s in (potentiële) uitzendgebieden van de Nederlandse krijgsmacht consequenties heeft op politiek- strategisch, tactisch-operationeel en individueel niveau.

Op 20 april 2007 werd voor het eerst een Nederlandse militair in Afghanistan gedood door een aanslag met een Improvised Explosive Device (IED): korporaal Cor Strik kwam om het leven toen hij tijdens een voet patrouille door een geïmproviseerd explosief werd getroffen. Het was niet de eerste keer dat Nederlandse militairen in Afghanistan werden geconfronteerd met een dergelijke aanslag, en helaas zal het waarschijnlijk ook niet de laatste keer zijn geweest. Vooral in Irak en Afghanistan vinden momenteel veelvuldig aanslagen met IED’s plaats. De effectiviteit van deze wapens, ook vaak (maar onvolledig) omschreven als ‘bermbommen’, neemt voortdurend toe. In Irak vallen de meeste slachtoffers onder de buitenlandse troepen inmiddels door aanslagen met IED’s. Dit artikel geeft een algemene beschrijving van de gevolgen van de IED-dreiging voor de Nederlandse krijgsmacht. De auteurs stellen dat de inzet van IED’s in (potentiële) uitzendgebieden van de Nederlandse krijgsmacht consequenties heeft op politiek- strategisch, tactisch-operationeel en individueel niveau.

Over het algemeen gaat het bij deze wapens om explosieven die tot ontploffing worden gebracht op het moment dat een tegenstander in de buurt is.

IED’s zijn geïmproviseerde explosieven die worden ingezet als wapen. De enige gemeenschappelijke kenmerken van deze wapens zijn dat de basis uit militaire, industriële of zelfgemaakte explosieven bestaat en dat de gebruikers het uiteindelijke wapen zelf in elkaar zetten. Vooral vanwege dit laatste kenmerk verschillen IED’s enorm in aard en gebruik. Over het algemeen gaat het bij deze wapens om explosieven die op een locatie, meestal langs wegen, worden verstopt om tot ontploffing gebracht te worden op het moment dat een tegenstander in de buurt is. IED’s kennen ook een ‘mobiele’ vorm; ze worden soms in voertuigen geplaatst (zogeheten vehicle borne IED’s) of door zelfmoordterroristen gedragen. Met uitzondering van zelfmoordaanslagen, vindt de ontsteking van de explosieven op afstand plaats. De wijze waarop varieert van het gebruik van simpele trekkoorden en elektronische ontsteking tot infrarood-afstandsbediening en bewegingssensoren. Vaak maken de bommenmakers hierbij gebruik van typische huis-tuin-en-keukenmaterialen zoals een mobiele telefoon, de afstandsbediening van een garagedeur, of de bewegingssensor van een buitenlantaarn of winkelschuifdeur.